گلستان؛ حلقه مفقوده گردشگری شمال کشور

یادداشت، مینا محمودی مقدم : حیف نیست که با وجود بافت تاریخی گرگان، برج قابوس گنبد، روستا‌های بکر و زیبایی، چون زیارت در شهرستان گرگان، فارسیان در شهرستان آزادشهر، درازنو و جهان نما در شهرستان کردکوی، روستا‌های دهنه محمدآباد و زرین‌گل شهرستان علی‌آباد کتول، روستا‌های دهنه چهل‌چای مینودشت و چشمه سار‌ها و آبشار‌های متعدد در استان، خالد نبی در کلاله و مزارع گردشگری، سواحل بندرگز و ترکمن، و حتی بازارچه‌های مرزی اینچه‌برون، هنوز نتوانسته‌ایم از تمام ظرفیت‌ها بهره ببریم؟ به‌نظر می‌رسد ضعف برخی زیرساخت و کمبود اطلاعات گردشگری در کنار مدیریت نه‌چندان یکپارچه، باعث شده این مناطق مهم و گاه شگفت‌انگیز کمتر دیده شوند.

بافت تاریخی گرگان، با کوچه‌های سنگ‌فرش و خانه‌های کهن که هر کدام روایت‌گر قصه‌ای از گذشته‌اند، استعداد آن را دارد تا گردشگری شهری و فرهنگی در استان را جان تازه‌ای ببخشد. اما انگار این تاریخ مجسم در سکوت باقی می‌ماند. برج قابوس گنبد هم که چنان میراث گران‌بهایی است و در فهرست جهانی یونسکو ثبت شده، می‌تواند هسته اساسی گردشگری تاریخی استان باشد، اما کمبود برنامه‌های فرهنگی جانبی و زیرساخت‌های لازم، مانع از حضور پررنگ گردشگران شده است.

در حوزه روستایی روستا‌های استان با امکانات و زیر ساخت‌های قابل قبول و اقامتگاه‌های بوم گردی‌های متعدد فرصت نابی برای گردشگری اقامتی، آشنایی با سبک زندگی مردم بومی و طبیعت‌گردی به‌شمار می‌آیند. چشمه‌سار‌های دهنه چهل‌چای و مسیر‌هایی که به آبشار‌های کوچک منتهی می‌شوند، گزینه‌ای عالی برای اکوتوریسم کوتاه‌مدت و گردش‌های خانوادگی‌اند. ولی متأسفانه، کمبود امکانات رفاهی، نبود مسیر‌های علامت‌گذاری‌شده و ضعف اطلاع‌رسانی، خیلی‌ها را از رفتن به این نواحی منصرف می‌کند.

مزارع گردشگری استان نیز با تجربه کشاورزی، برداشت محصول و شناخت سبک زندگی روستایی می‌توانند هم جذابیت تازه‌ای برای مسافران بیافرینند و هم درآمدی پایدار نصیب جوامع محلی کنند. در بخش گردشگری ساحلی، بندرگز و ترکمن با سواحل دست‌نخورده، بازارچه‌های ساحلی دل‌انگیز و مرز‌های اینچه‌برون، واقعاً پتانسیل جذب گردشگران داخلی و خارجی را دارند مشروط بر آن‌که امکانات رفاهی، مسیر‌های پیاده و اطلاع‌رسانی کافی تدارک دیده شود.

برای ارتقای گردشگری گلستان، گام‌های متعددی لازم است. ابتدا باید مسیر‌های گردشگری مشخصی را در مناطق تاریخی و روستایی طراحی و با تابلوها، راهنما‌های دیجیتال و مسیر‌های پیاده تکمیل کرد. سپس توسعه زیرساخت‌های اقامتی و خدمات جانبی در روستا‌ها و نواحی طبیعی ضروری است تا اقامت گردشگران تسهیل شود. همچنین تقویت گردشگری مبتنی بر جامعه محلی و مزارع گردشگری با برگزاری تور‌های فصلی و رویداد‌های آموزشی انگیزه مسافران را برای سفر‌های متفاوت افزایش می‌دهد. در کنار این اقدامات نباید بازاریابی دیجیتال هدفمند و معرفی جذاب استان به گردشگران داخلی و خارجی را فراموش کنیم و در نهایت حفاظت از منابع طبیعی و بافت تاریخی با مشارکت مردم محلی و آگاهی‌بخشی به گردشگران در زمینه محیط‌زیست، ضامن پایداری این سرمایه‌های ارزشمند خواهد بود.

با چنین برنامه‌ریزی چندجانبه استان گلستان می‌تواند جایگاه ویژه‌ای در گردشگری شمال ایران پیدا کند و تجربه‌ای متنوع، آموزنده و خاطره‌انگیز برای مسافران بسازد. اصلاح زیرساخت‌ها تعریف مسیر‌های مشخص و استفاده از تبلیغات هوشمندانه علاوه بر جذب گردشگران بیشتر، به رونق اقتصادی روستا‌ها کمک می‌کند، فرهنگ و طبیعت منطقه را پاس می‌دارد و تاب‌آوری گردشگری را در برابر چالش‌های محیطی افزایش می‌دهد. به این ترتیب، گلستان از «حلقه مفقوده گردشگری شمال ایران» به مقصدی شناخته‌شده، چهارفصل و پایدار تبدیل خواهد شد.